JanÑ‘ plot 91 specie tÑ‘ panjohura qÑ‘ janÑ‘ gjetur nÑ‘ katÑ‘r portet italiane nÑ‘ Adriatik: Trieste, Venecia, Ankona dhe Bari. Duket se shqetÑ‘simet e hershme tÑ‘ industrisÑ‘ sÑ‘ peshkimit pÑ‘r çrregullimet qe vihen re nÑ‘ botÑ‘n ujore, po fillojnÑ‘ tÑ‘ marrin kuptim.
KÑ‘to specie qÑ‘ janÑ‘ zbuluar, vijnÑ‘ me anijet tregÑ‘tare nga Kina dhe vendet e tjera aziatike, por edhe nga Australia drejt porteve të Adriatikut.
Nga vÑ‘zhgimet e bÑ‘ra, 9 gjallesa janÑ‘ potencialisht shumë tÑ‘ dÑ‘mshme pÑ‘r ujÑ‘rat e Adriatikut. NdÑ‘r kÑ‘to organizma janÑ‘ pÑ‘r shembull Pseudopolydora vexillosa, e cila deri mÑ‘ tani Ñ‘shtÑ‘ gjetur vetÑ‘m nÑ‘ Taivan dhe Hydroides elegans qÑ‘ vjen nga Australia.
Gjithashtu, njё gjallesё bivalvulare e quajtur Anadara e cila mendohet se ka ardhur nga Gjiri i Meksikёs, konsiderohet si njё ndёr speciet mё tё rrezikshme nё Mesdhe.
Porti i Barit ka qenÑ‘ epiqendra e kÑ‘rkimeve jo vetÑ‘m pÑ‘r autoritetet italiane, por edhe ato ndÑ‘rkombÑ‘tare që synojnë rregullimin e ujÑ‘rave nÑ‘ detin Adriatik. Deti Adriatik Ñ‘shtÑ‘ deti Mesdhetar me mÑ‘ shumÑ‘ krijesa jo-autoktone, pra të huaja dhe të panjohura.
Vetёm nё portet italiane janё gjetur 15 specie jo autoktone, 11 nga tё cilat nё sipёrfaqe tё ngurta dhe 3 nё sipёrfaqe tё lёvizsshme.
Sirenat e alarmit duhet tÑ‘ bien edhe nÑ‘ ShqipÑ‘ri, pasi afÑ‘rsia me portet e Barit dhe AnkonÑ‘s nuk lÑ‘ vend pÑ‘r dyshim qÑ‘ kÑ‘to krijesa tashmÑ‘ lundrojnÑ‘ edhe nÑ‘ pjesÑ‘n shqiptare tÑ‘ Adriatikut. PÑ‘rveç niveleve tÑ‘ larta tÑ‘ ndotjes tÑ‘ ujÑ‘rave tona qÑ‘ vjen nga shkarkimi i anijeve tÑ‘ transportit nÑ‘ det, tashmÑ‘ fauna ujore Ñ‘shtÑ‘ pre edhe e organizmave tÑ‘ rrezikshÑ‘m qÑ‘ janÑ‘ “importuar” nga kontinente tÑ‘ tjera.
Linjat e transportit detar, fermat e shumëllojshme të akuakulturës dhe ndotja e vazhdueshme e Mesdheut janë fajësuar gjithashtu për shumë nga këto krijesa të huaja për ekosistemet tona. Gati 1000 specie aliene detare janë regjistruar në shumatoren e detrave Mesdhetare deri tani dhe numri i tyre vazhdon në rritje.
AgroWeb.org i drejtoi disa pyetje një grupi peshkatarësh në Durrës për të marrë informacion nga personat që çdo ditë janë në kontakt me detin dhe gjallesat në të. Njazi Dimroçi, një peshkatar që ka eksperiencë 37 vjeçare me peshkim në Adriatik tregoi se nëse më parë ishte ngjarje e rrallë të ndesheshin me gjallesa të panjohura në rrjetat e tyre, këto vitet e fundit kjo është bërë një dukuri e përditshme.
Për AgroWeb.org, Flamur Sano një tjetër peshkatar i vjetër thotë ‘Kam dekada që merrem me peshkim dhe mendoja që njihja me emër çdo lloj peshku apo gjallese, por kjo nuk vlen më këto kohë. Gjej në rrjeta jo rrallë disa tipe peshqish të shëmtuar apo gaforre të papara ndonjëhere apo edhe disa krijesa të tjera që nuk di çfarë emri t’i vendos’. Peshkatarët tregojnë se ata hedhin mbrapsht në det gjithçka që nuk njohin se kanë merak t’i bashkojnë me peshqit që dalin më pas në treg.
Numri i llojeve të përcaktuara të huaja në Adriatikun jugor dhe të mesëm është më e ulët se ajo në zonat veriore të basenit, mbi brigjet kroate, por ajo pritet të rritet për shkak të zgjerimit natyror të specieve të përcaktuara tashmë në Mesdheun qendror.
Në një studim nga një grup ekspertësh të kryesuar nga Zenetos, për 14 lloje të identifikuara që tashmë janë të pranishme në pjesën greke të detit Jon, ka një rrezik të lartë të pushtimit të Adriatikut jugor në të ardhmen e afërt, për shkak të ujërave sipërfaqësore mbizotëruese që lëvizin drejt veriut përgjatë bregdetit shqiptar dhe malazez.
Shumica e këtyre llojeve janë tropikale dhe shanset e mbijetesës së tyre në Adriatikun jugor do të rriten në qoftë se temperatura e detit vazhdon ritmet e ngrohjes. Pritet që ndikimi i llojeve të huaja të gjallesave do të intensifikohet në të ardhmen në të gjitha rajonet e Mesdheut, duke përfshirë detin Adriatik./AgroWeb.org
