Arabica dhe Robusta janë dy varietetet kryesore të bimës së kafesë. Emrat e tyre të plotë janë kafeja Arabike dhe kafeja Canefora. Këto dy variante prodhohen dhe konsumohen më shumë në botë. Kafeja Arabike është më e preferuara. Shija e saj është e shumëfishtë, ndërsa aroma e saj është e ëmbël dhe kur piqet merr nuancat e frutave. Nga ana tjetër, kafeja Robusta është krejt e kundërta e asaj Arabike. Kur kafeja piqet, kokrrat e saj mbajnë aromën e kikirikëve.
Bimët e Robustës prodhojnë më shumë kokrra kafeje me një kosto më të ulët. Përqindja e kafeinës tek Robusta është shumë herë më e lartë se ajo Arabike. Por për çudi, kafeja e varietetit Robusta nuk është më e kërkuara në industrinë e kafesë. Për shkak të hidhësisë, Robusta përdoret kryesisht si kafe e shpejtë, si bazë e kafes së çastit.
Kafeja Arabike nga ana tjetër përdoret si kafe e cilësisë së lartë dhe si bazë për përzierje të tjera. Ajo preferohet kryesisht për shkak të aromës dhe shijes së ekuilibruar. Në aspekt prodhimi, rritësit e kafesë mbjellin më shumë bimë të llojit Arabika se sa të asaj Robusta.
Kokrrat e të dy llojeve kanë ndryshim nga njëra-tjetra. Kokrrat e bimës Arabika janë të sheshta dhe gjatoshe. Kanë një ngjyrë jeshile të errët dhe një çarje të thellë.
Bima e kafesë Arabika ka 44 kromozome, pra dyfishin e kokrrës së Robustës. Kjo e fundit është më rrumbullake dhe ka ngjyrë jeshile të çelët. Kokrra e Robustës është e plasaritur në një vijë të drejtë.
Shumë njerëz kujtojnë se kokrrat e kafesë janë të ndryshme për kafen tradicionale që rëndom quhet ‘turke’ dhe për ato ekspres. Ndryshimi në të vërtetë qëndron tek metoda dhe përgatitja e kokrrave të kafesë që rezulton në dy produkte krejt të ndryshme. Kokrrat e kafesë janë farat e frutit që prodhohen nga bima. Në një bërthamë të bimës së kafesë gjenden dy kokrra. Këto kokrra përdoren si për prodhimin e kafesë tradicionale dhe për atë ekspres.
Kokrrat e kafesë që përdoren si për kafenë turke ashtu edhe për atë ekspres vijnë nga bimët e Arabika dhe Robusta. Këto dy lloje bimësh përdoren shpesh së bashku, të kombinuara me sasi të ndryshme për të krijuar një lloje të caktuara kafeje.
Kokrrat që përdoren për përgatitjen e kafesë tradicionale piqen për disa kohë në një temperaturë të caktuar. Pas pjekjes ato bluhen trashë. Ndërsa kokrrat që përgatiten për kafe ekspres, piqen më gjatë dhe në një temperaturë më të lartë. Rrjedhimisht ato çlirojnë vajrat dhe një aromë më të përqendruar. Kokrrat e pjekura më pas bluhen imët. Metoda italiane që i ka dhënë edhe emrin kafes ekspres tashmë të njohur në të gjithë botën, është krejt strikte për pjekjen e kafes.
Ngjyra e ekspresit të pjekur sipas metodës italiane duhet të jetë e ngjashme me bronxin që të mos humbasë asnjë fije të shijes autentike. Francezët kafen ekspres e pjekin edhe më shumë derisa arrin një ngjyrë të kaftë të mbyllur, ndërsa spanjollët e preferojnë të pjekur edhe më tepër kur gati merr nuancat e zeza. Si mënyra spanjolle dhe ajo franceze janë pak të vlerësuara, pasi kafja ekspres e tyre prej pjekjes ekstreme, humbet shijet e mirëfillta dhe duhet medoemos të shtohet me qumësht dhe ëmbëlsues.
Kafeja më e përdorur në Shqipëri është ajo tradicionale e përgatitur sipas metodës turke, e huazuar që në kohërat e perandorisë Osmane. Në Greqi, i thonë “kafe greke” ndonëse metoda e përgatitjes është e njëjtë si me atë turke. Megjithatë ndryshimi mes të dyjave qëndron në llojin e kafesë së përdorur, pra Arabikes apo Robustës./AgroWeb.org
