Botës i ka hyrë frika në palcë nga lajmi më i fundit se mishi i përpunuar shkakton kancer. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), bëhet fjalë për mishin e përpunuar përmes kriposjes, fermentimit, tymosjes apo çdo lloj mënyre tjetër që përdoret për t’i zgjatur jetën deri në tavolinën tënde. Çka do të thotë se proshuta, hot dog, salçiçet, mishi i thatë, misht i konservuar dhe pothuajse çdo gjë tjetër që nuk është vetëm një copë e thjeshtë mishi, hyn në këtë kategori. Sipas ekspertëve janë këto elemente që lidhen me kancerin, veçanërisht në momentin që gatuhen.
Pas valës së parë të lajmit, që me të drejtë i tronditi të gjithë, pyetja që të gjithë ngrenë është: Dakord, jo më mish, por çfarë? Cfarë duhet të hamë tani që mishi, veçanërisht ai i përpunuar cilësohet si kancerogjen, me çfarë duhet të ushqehemi që të jemi të shëndetshëm?
Specialistët e ushqimit thonë që është e lehtë: Ushqehuni më shumë si një Mesdhetar. Po, prindërit tuaj kishin shumë të drejtë kur iu ndiqnin nga mbrapa me pjatë në dorë për të ngrënë gjellën me zarzavate. Dieta mesdhetare mbështetet shumë tek fruta perimet, arroret me kufizim të përdorimit të mishit dhe është një dietë e mirë për t’u ndjekur. Studimet kanë treguar se kjo mënyrë të ushqyeri është çelësi për të jetuar më gjatë, pasi ul rrezikun e kancerit dhe sëmundjeve kardiovaskolare. Madje e mbajnë trurin e ri dhe më të shëndetshëm. Dhe ndërkohë që do të ndiheni më mirë dhe me shumë gjasa do të jetoni më gjatë me një ushqim që favorizon frutat dhe perimet, gjithashtu do t’ju ndihmojë të mbani një peshë optimale që ndihmon në shëndetin tuaj.
Shqiptarët përgjithësisht anojnë mes një diete mesdhetare dhe asaj me bazë mishi, por me të dhënat e fundit e lidhjes së mishit të përpunuar me kancerin dhe ritmet frenetike të jetës, rritjen e obezitetit dhe të përgjegjësisë se duhet të ushqehemi shëndetshëm, ndoshta ju duhet të konsideroni një rrugë tjetër, atë pa mish!
Për ta ndjekur është shumë e lehtë. Të ushqyerit sipas mënyrës Mesdhetare është shumë e thjeshtë dhe ofron një sërë varietetesh, të cilat nuk do ta bëjnë aspak të mërzitshëm vaktin tuaj.
Ushqehuni me perime, bishtajore dhe thjerrëza, arrore e shumë fruta. Por nuk duhet të kaloni në ekstrem dhe të evitoni karbohidratet, hajini me masë. Në vend të gjalpit, gatuani me vaj ulliri.
Por nëse nuk heq dot dorë nga proshuta dhe zakoni i të ngrënit një sanduiç, një kafshatë nuk do t’ju çojë drejt vdekjes. Sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Kërkimit të Kancerit që përpiloi raportin, 50 gram mish i përpunuar rrit rrezikun e kancerit në zorrën e trashë me 18%.
Për t’ju ardhur në ndihmë ne kemi përpiluar një listë me 10 produkte të pasura me proteinë me origjinë shtazore dhe bimore, të cilat do t’ju mbajnë të ngopur për një kohë më të gjatë, por mbi të gjitha do t’ju mbajnë në formë dhe të shëndetshëm.
1-Kos
Nëse doni që t’i shtoni më shumë proteinë ushqimit tuaj, duhet të konsumoni më shumë kos. Mos tentoni t’i bini shkurt me kosin e frutave, por konsumoni 100% kos natural, pasi ai përmban më shumë proteina dhe më pak sheqer se kosi me fruta. Në varësi të firmës, për një racion kos, mund të merrni 12 deri në 20 gram proteina. Kosi është shumë i mirë edhe për forcimin e kockave.
2-Vezë e zier
Me siguri tani do të jeni duke menduar; po veza ka shumë kolesterol, si ta hamë? E vërtetë, por nëse konsumohet në mënyrë të moderuar është një ushqim perfekt për në mëngjes. Përveç proteinës, ajo veza e vogël që nuk jua mbush syrin, ju jep një dozë të mirë me vitaminë D dhe vitaminë B-12 dhe vetëm 77 kalori për një kokërr. Dhe pjesa më e mirë është që mund ta merrni lehtësisht me vete kudo ku jeni, për një vakt të mirë.
3-Tërshërë
Thjesht hidhini ujë të ngrohtë, përzijeni dhe ja ku keni një pjatë të ngrohtë me proteina që shkon nga 150 në 200 kalori për racion. Për ditët kur e doni dhe një gjë tjetër ekstra, shtoni një banane ose disa bajame.
4- Fasule
Si fëmijë ndoshta i keni refuzuar, por si të rritur duhet të keni ndryshuar mendim për fasulet dhe nëse nuk e keni bërë akoma, ky është momenti. Fasulet së bashku me bizelet dhe bishtajore të tjera janë burimi më i mirë i proteinës me nivel të lartë fibrash dhe të ulët yndyrnash. Për më tepër ju le të ngopur për një kohë të gjatë, duke ju mbajtur në formë.
5-Gjizë
Nëse mendoni se i thamë të gjitha me kosin, e keni gabim. Gjiza ka 3 gram më shumë proteinë se kosi dhe është vetëm 110 kalori, plus 125 miligramë kalcium, kaq i domosdoshëm për kockat tona.
6- Qiqra të pjekur
Jo qiqra në hell, por në furrë. Një grusht me qiqra të pjekura kanë rreth 120 kalori dhe rreth 5 gram proteinë dhe fibra. Qiqrat hyjnë tek familja e bishtajoreve dhe njihen për nivelin proteinik dhe ushqyes. Ju mund t’i piqni shumë lehtë në një enë të vogël në furrë për rreth 40 minuta, të përziera me pak kripë dhe erëza sipas shijes suaj.
7- Bajame
Bajamet, me të cilat s’kemi të ngopur, përveçse kanë nivel të mirë proteine mendohet se ulin dhe sëmundjet kardiovaskolare. Kleçka e vetme është të dini të ndaloni aty ku duhet me bajamet: vetëm 6 në ditë dhe do keni marrë dozën e duhur të proteinës së shëndetshme.
8-Qumështi Sojës
Të gjitha produktet e sojës, janë një burim i shkëlqyer proteine, por qumështi i sojës është shumë më praktik dhe ofron edhe më shumë variacion, duke e bërë produktin ideal për t’u konsumuar. Në disa marka të qumështit të sojës, ai vjen dhe i përforcuar me ekstra kalcium. Pë ata që pëlqejnë ëmbëlsirat, qumështi i sojës vjen me disa shije si vanilje dhe kafe.
9-Quinoa
Quinoa është një produkt me shumë vlera ushqimore dhe zëvendësues shumë i mirë i drithërave tradicionale. Eshtë e pasur me proteinë dhe përmban fibra dhe minerale si fosfor, magnez, hekur dhe zink dhe ka nivele shumë të ulëta të kolesterolit. Eshtë ushqim i përkyer jo vetëm për vegjetarianët, por për këdo që po kërkon një proteinë të shëndetshme.
10- Fara kungulli
Farat e kungullit janë të shkëlqyera për t’ia shtuar sallatës apo supës, por edhe të vetme e kryejnë më së miri punën. Ndryshe nga quinoa, që është pak më e vështirë për t’u gjetur në Shqipëri, farat e kungullit i gjeni lehtësisht gjatë të gjithë vitit në dyqane. Gjithsesi periudha më e mirë është vjeshta, kur është dhe sezoni i kungujve. Mund t’i merrni farat dhe t’i piqni, veç bëni kujdes se si arrat edhe farat e kungullit kanë shumë kalori, kështu që kujdes me sasinë.
