Qëllimi i tharjes është krijimi i frutave dhe perimeve të thata, të cilat mund të ruhen në temperaturë ambjenti për disa muaj.
Procesi i tharjes pengon rritjen e mikrobeve në produktin e tharë. AgroWeb.org do t’ju shpjegojë si bëhet tharja e produkteve të ndryshme ushqimore në kushtet artizanale në shtëpinë tuaj.
Si të veproni
Tharja e frutave bëhet në ambjente të ajrosura, të thata, të ngrohta.
Që ajrosja të jetë sa më e mire, mund të përdorni kanate rrjetash që luajnë rolin e vend-tharjeve.
Këto vendosen disa centimetra mbi tokë, idealja është të vendosen në lartësinë e tavolinës.
Përpara tharjes, lajini fruta dhe hiqni nga to pjesët e dëmtuara. Disa fruta ësht&eeuml; mire të priten më dysh si kumbullat, fiqtë ose në feta si mollët dhe pjeshkat që të thahen më shpejt.
Mirë është që frutat të vihen për tharje në mëngjes. Frutat hapen bollshëm në vendin e tharjes, pa cikur me njëra-tjetrën. Ditët e para, frutat përzihen dhe kthehen nga ana tjetër shpeshherë gjatë ditës, mundësisht çdo orë.
Kjo bëhet që tharja të kryhet sa më shpejt dhe në mënyrë të njëtrajtshme për të gjithë sipërfaqen e tyre. Frutat mund të mbulohen me napë ose rrjetë që të pengojë ngacmimin nga insektet.
Tharja direkte në diell shkakton humbje më të mëdha të vitaminave C dhe A, si dhe çngjyrosje të frutave të kuqe, të verdha prandaj këshillohet tharja në hije e këtyre. Hija mund të krijohet duke vënë një strehë mbi raftet e tharjes. Gjatë natës frutat mbulohen me pëlhurë ose futen në mjediset e brendshme që të mos marrin lagështirë.
Sa më shumë të fryjë ajri, sa më i thatë të jetë moti, sa më i nxehtë ajri, aq më shpejt thahen frutat. Zakonisht për 4-5 ditë thahen. Për të kuptuar nëse janë tharë marrim disa prej tyre dhe i shtypim me dorë.
Nëse në dorë nuk mbetet lagështi dhe frutat nuk ngjiten pas dorës, kur e hapim grushtin, kjo do të thotë se tharja ka përfunduar. Frutat pasi janë tharë duhen ruajtur në vende të mbyllura që të mos thithin lagështirën e ajrit.
Lexoni më poshtë listën e përgatitur nga AgroWeb me disa fruta të njohura të thata dhe vlerat e tyre ushqyese:
1. Pjeshka
Për 100 gramë: 191 kalori, 6,5 gramë fibra. Pjeshkat nuk janë shumë të zakonshme si fruta të thata siç, në fakt, janë kajsitë, por janë gjithashtu një zgjedhje shumë e ushqyeshme. Ato përmbajnë 34% të nevojave tuaja ditore për Vitaminë A dhe 18% të nevojave ditore për hekur. Janë një burim i mirë i potasit apo kaliumit dhe acidit nikotinik.
2. Molla
Për 100 gramë: 104 kalori, 3,5 gramë fibra. Edhe pse ndoshta jo aq të pasura me vlera ushqimore, si disa fruta të tjera të thata, një kupë me mollë të thata është shpesh më e ulët në kalori se sa shumë zgjedhje të tjera, nëse kërkoni një ushqim të lehtë.
3. Kajsia
Për 100 gramë: 156 kalori, 4.5 gramë fibra. Kajsitë e thata përmbajnë 47% të nevojave tuaja të përditshme për Vitaminë A dhe janë një burim i mirë i potasit apo kaliumit dhe vitaminës E.
4. Kumbulla
Për 100 gramë: 223 kalori, 0 gramë fibra. Edhe pse me mungesë fibrash, kumbullat e thata kanë një efekt laksativ, pastrues për trupin. Përveç kësaj, në një kupë ka 2.5 gramë proteina dhe 13% të kërkesave tuaja ditore për hekur.
5. Fiku
Për 100 gramë: 185 kalori, 7,5 gramë fibra. Fiqtë kanë nivel të lartë fibrash, e si rrjedhojë ulin rrezikun e sëmundjeve të zemrës. Fiqtë janë të lidhur edhe me një efekt laksative, pastruese. Përveç kësaj, ata janë një burim i mirë i mineraleve të rëndësishme si kalcium, magnez, potas apo kalium si edhe mangan.
6. Boronica të kuqë të ëmbëlsuara
Për 100 gramë: 185 kalori, 3 gramë fibra. Është pothuajse e pamundur të gjeni boronica të kuqe të thata pa sheqer të shtuar, por në porcione të përshtatshme ato janë gjithsesi një zgjedhje shumë e shëndetshme. Ngjyra e errët e ushqimeve, duke përfshirë boronicat e kuqe, është e lidhur me vlera të mëdha fitoushquese.
7. Rrush i thatë
Për 100 gramë: 217 kalori, 2.5 gramë fibra. Edhe pse shpesh shiten në paketime të vogla, rrushi i thatë është gjithashtu shumë i mirë për t’u përdorur në gatime të ndryshme. Një porcion ka 2 gramë proteina dhe është një burim shumë i mirë i mineraleve si kalium dhe mangan.
8. Dardha
Për 100 gramë: 236 kalori, 7 gramë fibra. Dardhat e thata janë një burim i mirë i vitaminës C, hekurit dhe vitaminës K. Provo t’i shtosh në sallatë për një shije të veçantë.
9. Domatja
Për 100 gramë: 69 kalori, 3,5 gramë fibra. Shpesh i shtohen si përbërës picave dhe sallatave. Domatet e thata janë një zgjedhje shumë e mirë me kalori të shëndetshme. Një porcion domate të thata i shton hekur, vitaminë C, kalium, magnez dhe mangan ushqimit tuaj.
10. Hide apo xinxife
Për 100 gramë: 229 kalori, 0 gramë fibra. Edhe pse jemi mësuar t’i konsumojmë jo të thata, hidet e thata janë një burim i shkëlqyer i Vitaminës C./AgroWeb.org
